De lucht in de meeste huizen is ongezond. Hoe zorg je dat jouw huis gezond is?
De kwaliteit van de lucht die we inademen is van grote invloed op onze gezondheid. De buitenlucht wordt in Nederland gelukkig steeds gezonder, maar binnenshuis is vaak nog veel te verbeteren. Hoe zorg je dat de lucht in jouw huis gezond is en hoe weet je eigenlijk hoe gezond de lucht in jouw huis is?
Vuile lucht is een serieus gezondheidsprobleem
Uitstoot (door verkeer, veeteelt en industrie, maar ook bouwmaterialen, meubels en schoonmaakmiddelen) heeft niet alleen destructieve gevolgen voor het milieu, maar ook voor onze gezondheid. Giftige stoffen en fijnstof die we inademen en via onze longen soms zelfs tot in de bloedbanen doordringen, kunnen in ons lichaam ernstige schade aanrichten. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is vuile lucht een ‘stille moordenaar’ waar jaarlijks 7 miljoen mensen door overlijden (bron: website WHO).
Foto: Stephan Geyer
Vuile lucht is ook in Nederland een probleem
Iedereen kent wel de beelden van Aziatische steden waar de smog zo dicht is dat de zon soms niet eens meer te zien is en mensen op straat mondkapjes dragen om de lucht die ze inademen te filteren. In veel steden in Azië heeft de lucht een veel te hoge concentratie fijnstof. Maar dat geldt ook voor onze steden. In Nederland sterven volgens het RIVM naar schatting jaarlijks 16.000 mensen aan de gevolgen van het inademen van vuile lucht (bron: rapport RIVM, PDF). Door beleid van overheden en gemeenten, is de buitenluchtkwaliteit in Nederland de afgelopen jaren toegenomen. Maar in de buurt van industrie en veeteelt, of langs drukke verkeersaders is de lucht soms nog steeds extreem vervuild (bron: rapport GGD Amsterdam, PDF).
Binnenlucht is vaak vuiler dan buitenlucht
Uit steeds meer onderzoeken blijkt dat de luchtkwaliteit binnen bijna altijd minder goed is dan buiten (bronnen: artikel in Science, website TNO). Dat komt doordat vervuilde lucht zich binnen op kan hopen, maar ook doordat onder andere bouwmaterialen, meubels en schoonmaakmiddelen sterk vervuilende stoffen uit kunnen stoten. Omdat we verreweg het grootste deel van de tijd binnen (en dan vooral thuis) doorbrengen, is het een zeer relevant probleem. En we kunnen hier niet alleen veel last van hebben, maar hebben er zelf ook veel invloed op.
Binnenlucht kan om verschillende redenen ongezond zijn. Twee typen luchtvervuiling waar we nog te weinig aan doen:
Naast deze stoffen zijn er andere bekende en minder bekende verontreinigers die in binnenlucht voor kunnen komen (zoals schimmels, pollen, ozon, koolstofmonoxide, asbest en radon).
Met deze 4 stappen houd je de lucht in jouw huis gezond
Door het wegnemen van oorzaken, zorg je dat de binnenlucht gezonder blijft. Bij het bouwen of renoveren van een huis kan je kiezen voor gezonde materialen die weinig VOC’s uitstoten. Kies voor gezonde verf en meubels die geen giftige stoffen uitstoten. Kies voor gezonde schoonmaakmiddelen, ventileer altijd tijdens het schoonmaken en zuig kooklucht direct goed af. Daarnaast is het belangrijk om continu voldoende te blijven ventileren. Laat luchtroosters open, of het ventilatiesysteem aan staan. Woon je langs een (drukke) weg? Hou dan rekening met de verkeersdrukte tijdens de spits en de luchtverontreiniging die dat veroorzaakt.
Hoe gezond is jouw binnenlucht?
Hoe weet je of de lucht in jouw huis gezond is? Kennis over het belang van binnenluchtkwaliteit is nog vrij recent, dus het is nog lang niet ingeburgerd om de luchtkwaliteit binnen te meten. Veel huizen hebben een rookmelder, een thermostaat, misschien een luchtvochtigheidsmeter en soms zelfs een koolstofmonoxide melder, maar bijna niemand meet de hoeveelheid fijnstof en VOC’s in huis. Terwijl het wel kan. Er komen steeds meer zogenaamde indoor air quality monitors op de markt die de hoeveelheid fijnstof en andere stoffen meten. Twee bekende en gebruiksvriendelijke monitors zijn Foobot en Awair, maar er zijn er veel meer op de markt.
Je zet de monitor neer in huis, sluit hem aan op je wifinetwerk en via een speciale app krijg je inzicht in de temperatuur, de luchtvochtigheid, de hoeveelheid fijnstof, VOC’s en CO2. De app geeft aan of de meetgegevens zich in een veilige range bevinden en waarschuwt als dat niet zo is.
Automatisch de luchtkwaliteit regelen
Met een indoor air quality monitor kun je de binnenluchtkwaliteit dus monitoren. Een logische volgende stap is dat zo’n monitor er ook voor zorgt dat de luchtkwaliteit op pijl is. Dat kan! Foobot en Awair kunnen bijvoorbeeld een signaal geven aan een ventilatiesysteem als de luchtkwaliteit daalt en zo automatisch de luchtkwaliteit regelen. Ik vermoed dat het over 10 jaar de gewoonste zaak van de wereld is dat bijna elk huis een slim systeem voor gezonde lucht heeft, net zoals een thermostaat de temperatuur meet, regelt en weergeeft. Maar belangrijker dan het afvoeren van gevaarlijke stoffen blijft het voorkomen van luchtvervuiling, zowel binnen als buiten.